آنفولانزا یک بیماری ویروسی رایج است که اغلب در فصول سرد سال شیوع پیدا می‌کند و کودکان بیشتر از بزرگسالان در معرض خطر ابتلا به آن هستند. این بیماری به دلیل ضعف سیستم ایمنی کودکان، شدت بیشتری خواهد داشت و در صورت عدم مراقبت و درمان به موقع، باعث بروز عوارض جدی خواهد شد. در این مقاله به بررسی کامل آنفولانزا در کودکان، علائم، روش‌های پیشگیری و درمان‌های مؤثر پرداخته‌ایم.
آنفولانزا در کودکان چیست؟
آنفولانزا یک بیماری تنفسی ویروسی است که توسط ویروس‌های آنفولانزا ایجاد می‌شود. این ویروس‌ها می‌توانند از فردی به فرد دیگر منتقل شوند و باعث ایجاد التهاب و عفونت در مجاری تنفسی، به ویژه در کودکان، شوند. با وجود شباهت علائم آنفولانزا و سرماخوردگی، آنفولانزا به طور کلی علائم شدیدتری دارد و نیازمند توجه و مراقبت بیشتری است.
علائم آنفولانزا در کودکان
علائم آنفولانزا در کودکان می‌تواند متنوع باشد و بسته به شدت عفونت، ممکن است از کودک به کودک دیگر متفاوت باشد. رایج ترین علائم عبارت‌اند از:
- تب بالا: تب ناگهانی و شدید یکی از علائم اصلی آنفولانزا در کودکان است که می‌تواند تا ۳۸ درجه سانتی‌گراد یا بیشتر افزایش یابد.
- سرفه خشک: سرفه‌های خشک و آزاردهنده از دیگر علائم شایع آنفولانزا هستند که می‌توانند به مدت چندین روز ادامه داشته باشند.
- گلودرد و التهاب گلو: کودکان مبتلا به آنفولانزا معمولاً از گلودرد و احساس خراش در گلو شکایت دارند.
- سردرد و درد عضلانی: آنفولانزا باعث سردرد و درد در نواحی مختلف بدن، به ویژه عضلات و مفاصل، می‌شود که می‌تواند کودک را بی‌حال کند.
- خستگی و بی‌حالی: آنفولانزا باعث بی‌حالی و احساس خستگی شدید در کودکان می‌شود و حتی پس از استراحت نیز ممکن است همچنان خسته بمانند.
- عطسه و آبریزش بینی: این علائم شبیه به سرماخوردگی است اما در آنفولانزا شدیدتر می‌شود.
- تهوع و استفراغ: در برخی از کودکان، آنفولانزا با علائم گوارشی نظیر تهوع و استفراغ همراه است.
راه‌های انتقال آنفولانزا
آنفولانزا به‌سادگی از طریق قطرات تنفسی آلوده، مانند سرفه یا عطسه، از فرد مبتلا به دیگران منتقل می‌شود. همچنین، تماس با اشیای آلوده مانند دستگیره در، اسباب‌بازی‌ها و سطوح عمومی و سپس لمس چشم‌ها، بینی یا دهان می‌تواند ویروس را به بدن منتقل کند. به همین دلیل، کودکان در مهدکودک‌ها و مدارس بیشتر در معرض ابتلا به این ویروس قرار می‌گیرند.
چگونه از آنفولانزا در کودکان پیشگیری کنیم؟
پیشگیری از آنفولانزا به ویژه برای کودکان بسیار حائز اهمیت است، زیرا سیستم ایمنی آن‌ها هنوز به‌طور کامل توسعه نیافته است. برخی از روش‌های مؤثر در پیشگیری از آنفولانزا در کودکان شامل موارد زیر است:
تزریق واکسن آنفولانزا
واکسن آنفولانزا بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری در کودکان است. این واکسن هر سال بر اساس سویه‌های جدید ویروس به‌روزرسانی می‌شود و توصیه می‌شود همه کودکان بالای ۶ ماه آن را دریافت کنند. واکسن آنفولانزا نه تنها کودک را از ابتلا به بیماری محافظت می‌کند، بلکه احتمال بروز عوارض شدید را نیز کاهش می‌دهد.
شستشوی مرتب دست‌ها
آموزش کودکان به شست‌وشوی مرتب دست‌ها با آب و صابون یکی از مهم‌ترین روش‌های جلوگیری از انتقال ویروس است. استفاده از ژل ضدعفونی‌کننده دست نیز برای مواقعی که دسترسی به آب و صابون وجود ندارد، توصیه می‌شود.
اجتناب از تماس نزدیک با افراد بیمار
کودکان باید از افرادی که علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا دارند، دوری کنند. اگر یکی از اعضای خانواده به آنفولانزا مبتلا است، سعی کنید تماس او با کودک را محدود کنید.
استفاده از دستمال کاغذی
کودکان باید به استفاده از دستمال کاغذی در زمان عطسه یا سرفه عادت کنند و بلافاصله آن را دور بیندازند. این عادت از پخش شدن ویروس در محیط جلوگیری می‌کند.
تقویت سیستم ایمنی کودک
تغذیه مناسب، خواب کافی و فعالیت بدنی منظم به تقویت سیستم ایمنی کودک کمک می‌کند و احتمال ابتلا به آنفولانزا را کاهش می‌دهد.
درمان آنفولانزا در کودکان
درمان آنفولانزا در کودکان بیشتر به منظور کاهش علائم و جلوگیری از عوارض جدی انجام می‌شود. برخی از اقدامات و درمان‌های توصیه‌شده شامل موارد زیر است:
- استراحت کافی: استراحت به بدن کودک کمک می‌کند تا با ویروس مبارزه کند و سیستم ایمنی قوی‌تری داشته باشد.
- هیدراته نگه داشتن کودک: مصرف مایعات به اندازه کافی برای جلوگیری از کم‌آبی بدن کودک بسیار مهم است. آب، آب‌میوه‌های طبیعی و سوپ گرم برای مرطوب نگه داشتن مجاری تنفسی مفید هستند.
- استفاده از مسکن‌ها: پزشک ممکن است برای کاهش تب و درد کودک از مسکن‌های مناسب مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کند. مصرف این داروها باید طبق دستور پزشک و با دقت انجام شود.
- داروهای ضدویروسی: در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای ضدویروسی مانند اوسلتامیویر (تامی‌فلو) را برای کاهش مدت و شدت بیماری تجویز کند. این داروها معمولاً در ۴۸ ساعت اول پس از شروع علائم تجویز می‌شوند و اثربخشی بیشتری دارند.
- استفاده از بخور: استفاده از دستگاه بخور یا دوش آب گرم می‌تواند به کاهش گرفتگی بینی و تسکین گلودرد کمک کند.
عوارض احتمالی آنفولانزا در کودکان
در بیشتر کودکان، آنفولانزا بهبود می‌یابد، اما در برخی موارد ممکن است به عوارض جدی منجر شود. از جمله این عوارض می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عفونت گوش در کودکان: آنفولانزا می‌تواند باعث عفونت گوش شود که دردناک بوده و نیاز به درمان دارویی دارد.
- عفونت سینوسی: آنفولانزا ممکن است منجر به عفونت سینوسی و التهاب سینوس‌ها شود.
- پنومونی (ذات‌الریه): در برخی موارد، عفونت به ریه‌ها منتقل شده و باعث عفوت ریوی در کودکان یا ذات‌الریه می‌شود که ممکن است تهدیدکننده زندگی باشد.
- تشنج: تب بالا در کودکان ممکن است باعث تشنج شود که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
- عوارض قلبی: در موارد نادر، آنفولانزا می‌تواند به التهاب عضله قلب منجر شود.
چه زمانی باید برای آنفولانزای کودکمان به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر کودک شما علائم زیر را نشان داد، بهتر است فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- تب بالای ۳۸ درجه که بیش از ۳ روز طول بکشد
- مشکلات تنفسی یا سرفه شدید
- درد قفسه سینه
- بی‌حالی شدید یا خواب‌آلودگی مفرط
- تهوع و استفراغ مکرر
- تشنج