تب دنگی یکی از بیماری‌های ویروسی است که توسط پشه‌ها منتقل می‌شود و در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری بیشتر شایع است. این بیماری به ویژه در کودکان نگرانی‌های زیادی را به همراه دارد، زیرا سیستم ایمنی آنها به اندازه بزرگسالان قوی نیست و معمولا علائم شدیدتری را تجربه می‌کنند. در برخی از موارد، این بیماری می‌تواند به شکل‌های شدیدتری مانند تب دنگی هموراژیک تبدیل شود که خطر خونریزی داخلی و شوک را به دنبال دارد. آنچه تب دنگی را بیشتر نگران‌کننده می‌سازد، نداشتن واکسن مؤثر و داروی خاص برای درمان آن است. بنابراین، پیشگیری از نیش پشه‌ها و کنترل جمعیت آنها، به ویژه در مناطقی که تب دنگی شایع است، اهمیت زیادی دارد.
تب دنگی در کودکان
تب دنگی یک بیماری ویروسی است که ویروس دنگی از خانواده‌ی فلاوی ویروس عامل ایجاد آن است و از طریق نیش پشه‌های آلوده منتقل می‌شود. گونه‌ی رایج پشه‌ای که این ویروس را منتقل می‌نماید آئدس (Aedes) و آجپتی (Aegypti) نام دارند. تب دنگی هم کودکان و هم بزرگسالان را می‌تواند بیمار کند. بیماری می‌تواند با تب، ضعف، خستگی و کاهش انرژی در کل روز همراه باشد. کودکان به دلیل اینکه سیستم ایمنی آنها هنوز تکامل پیدا نکرده است به سرعت به این بیماری مبتلا می‌شوند و علائم را بروز می‌دهند.
تب دنگی در کودکان موجب تب خونریزی دهنده دنگی و یا سندرم شوم دنگی شود، این عارضه بسیار خطرناک بوده و ممکن است منجر به مرگ کودک شود، بنابراین در صورتی که کودک شما علائم تب دنگی را دارد باید به سرعت توسط پزشک تحت درمان قرار بگیرد.
مراحل بیماری تب دنگی در کودکان
همان طور که اشاره کردیم به دلیل ضعیف بودن سیستم ایمنی کودکان، آنها بیشتر در معرض ابتلا به بیماری تب دنگی هستند. تب بالا و ضعف جز اولین علائم تب دنگی در کودکان است. به طور کلی بیماری تب دنگی در کودکان به سه مرحله تقسیم می‌شود:
- فاز تب: تب در این مرحله 2 تا 7 روز طول می‌کشد. استفراغ، اسهال و ضعف نیز دیده می‌شود. در صورتی که درمان به موقع صورت نگیرد می‌تواند موجب مشکلات تنفسی، علائم پوستی، خونریزی لثه و مشکلات دیگر شود.
- فاز بحرانی: علائم این مرحله شامل تنفس سخت، استفراغ، خونریزی از بینی، دفع مدفوع زیاد و موارد مشابه است. در این مرحله بستری شدن در بیمارستان جهت پیشگیری از علائم خطرناک و شدید الزامی است.
- مرحله بهبودی: در آخرین مرحله، علائم به تدریج کاهش می‌یابد. با این وجود لازم است تا کودک تحت معاینه و نظارت قرار داشته باشد تا در صورت وخیم شدن علائم مراقبت‌های لازم صورت بگیرد.
علائم تب دنگی در کودکان
تب دنگی در کودکان کم سن و افرادی که برای بار اول آلوده می‌شوند علائم خفیفی را ایجاد می‌نماید. علائم شدید در کودکان بزرگتر و افرادی که در گذشته به این بیماری مبتلا شده‌اند دیده می‌شود. علائم شایع تب دنگی در کودکان عبارت است از:
- تب بالا: شروع تب به صورت ناگهانی و بالای 40 درجه است. تب معمولاُ سه الی 14 روز پس از نیش پشه آغاز می‌شود. تب بالا در کودکان کمتر از شش سال می‌تواند باعث تشنج شود.
- علائم پوستی: بثورات پوستی در هر نقطه از بدن ممکن است ایجاد شود. در برخی موارد با خارش همراه هستند. بثورات پوستی به مدت سه الی چهار روز پس از شروع تب آغاز می‌شود
- اسهال و استفراغ: در صورت عدم درمان می‌تواند باعث کم آبی بدن و غش شود.
- کاهش اشتها: به دلیل علائم ذکر شده کودک نمی‌تواند تغذیه‌ی درستی داشته باشد.
- درد: درد به سردرد شدید، درد در پشت چشم، درد در استخوان‌ها، درد عضلانی و درد مفاصل بروز پیدا می‌کند.
درمان تب دنگی در کودکان و نوزادان
هیچ روش درمانی کاملی برای تب دنگی وجود ندارد. پزشکان با کنترل علائم سعی می‌کنند از پیشرفت بیماری و بدتر شدن حال بیمار پیشگیری نمایند. کاهش تب و هیدراته نگه داشتن بدن کودک جزء اقدامات درمانی است که در بیمارستان برای کودک انجام می‌شود.
کاهش تب
اولین اقدام برای درمان این است که میزان تب کاهش پیدا کند. داروهایی مانند استامینوفن و حمام اسفنجی می‌تواند در کاهش تب و دمای بدن کودک موثر باشد.
هیدراتاسیون
بدن کودک به دلیل استفراغ و اسهال به سرعت می‌تواند دچار کم آبی شود. در این شرایط توصیه می‌شود با هیدراته نگه داشتن کودک از بروز عوارض شدید پیشگیری شود. سه الی هفت روز پس از کاهش تب ممکن است کودک دچار علائم و عوارض شدید دیگری شود. به همین دلیل توصیه می‌شود تا زمانی که پزشک توصیه کرده است کودک به طور کامل استراحت نماید.
دوره بهبودی تب دنگی چه مدت طول می‌کشد؟
دوره بهبودی تب دنگی معمولاً بین 1 تا 2 هفته طول می‌کشد. علائم اولیه بیماری مانند تب بالا، درد عضلات و مفاصل و سردرد معمولاً در طی 2 تا 7 روز اول رخ می‌دهد. در موارد خفیف، کودکان ممکن است پس از چند روز استراحت و مراقبت بهبودی پیدا کنند. گاهی کودکان به به بستری شدن در بیمارستان و نظارت دقیق نیاز خواهند داشت.
چگونه از تب دنگی در کودکان پیشگیری کنیم؟
برکه‌های آب جزء مکان‌هایی هستند که پشه‌های دنگی می‌توانند تولید مثل و تکثیر پیدا کنند، کودکانی که در این مناطق زندگی می‌کنند باید توسط والدین آموزش ببینند که از بازی کردن در نزدیک برکه‌ها و آب‌های راکد خودداری نمایند. در صورتی که در مناطقی زندگی می‌کنید که شیوع تب دنگی بالا است هنگام بیرون رفتن از منزل بدن کودک را با پیراهن‌های آستین بلند، شلوارهای بلند و جوراب بپوشانید تا احتمال گزش پشه کاهش بیابد. تمام در و پنجره‌های منزل را با پشه‌بند بپوشانید تا از ورود پشه‌های ناقل جلوگیری شود.
تب دنگی در کودکان باعث مرگ می‌شود؟
تب دنگی در کودکان در موارد نادر منجر به مرگ خواهد شد، به ویژه اگر بیماری به شکل شدید آن، یعنی تب دنگی هموراژیک یا سندرم شوک دنگی تبدیل شود. این شرایط منجر به خونریزی داخلی، نارسایی اعضا و شوک می‌شود که در صورت عدم درمان سریع و مناسب ممکن است تهدیدکننده حیات باشد. با این حال، بیشتر کودکان با مراقبت‌های پزشکی مناسب و به موقع، از این بیماری بهبود می‌یابند. تشخیص سریع و درمان حمایتی، مانند کنترل تب، حفظ مایعات بدن و نظارت دقیق بر وضعیت بیمار، نقش مهمی در کاهش خطرات جدی و جلوگیری از مرگ ایفا می‌کند.
کلام آخر
با اینکه تب دنگی در بسیاری از کودکان ممکن است با علائم خفیف به پایان برسد اما در صورتی که تحت درمان و نظارت پزشک قرار نداشته باشد ممکن است علائم شدید و غیرقابل کنترل شود. به همین دلیل توصیه می‌شود با شروع علائم به یک مرکز درمانی تخصصی مراجعه نمایید تا درمان‌های مناسب برای کودک شما صورت بگیرد.
منبع:
https://www.narayanahealth.org/blog/dengue-fever-in-children-symptoms-and-prevention