استاد بیماری های کودکان با اشاره به اهمیت زیاد سه سال اول زندگی در رشد مغزی و اجتماعی کودکان گفت: قصهگویی، کتابخوانی و بازیهای تعاملی توسط والدین، بهخصوص مادران، میتواند بیشترین تأثیر را در تکامل کودکان داشته باشد.
گروه سلامت خبرگزاری فارس: اهمیت سه سال اول زندگی کودکان، فوقالعاده حیاتی و جذاب است. این دوران مثل پیریزی یک ساختمان محکم است؛یعنی هرچه پی قویتر و اصولیتر باشد ساختمان آینده هم مستحکمتر و زیباتر خواهد بود. در واقع، این سه سال اول، پایههای سلامت جسمی و روانی یک عمر را بنا میکند.
سه سال اول: شگفتیهای مغز در حال رشد!
مغز کودک در این دوره با سرعتی باورنکردنی در حال رشد است. میلیاردها نورون و ارتباطات عصبی جدید شکل میگیرند که تحت تأثیر مستقیم تجربیات روزمره کودک هستند. هر لبخند، هر آغوش، هر کلمهای که میشنود هر بازیای که انجام می دهد، مثل آجری است که در ساختار مغزش به کار می رود.محیط غنی، پر از محبت، تحریککننده و امن، به رشد بهینه مغزی کمک شایانی میکند و ظرفیتهای یادگیری و حل مسئله را در آینده تقویت میکند.
سلامت جسمی: پایههای محکم برای آینده
در این دوره، تغذیه مناسب، خواب کافی و فعالیت بدنی متناسب، نقش کلیدی در رشد جسمی دارن. شیر مادر، به خصوص در شش ماه اول، گنجینهای از مواد مغذی و آنتیبادیهاست که سیستم ایمنی کودک رو تقویت میکنه.
علاوه بر این، مراقبتهای بهداشتی منظم و واکسیناسیون به موقع، از بیماریها پیشگیری کرده و زمینه رو برای رشد جسمی سالم فراهم میکنن. مشکلات جسمی در این دوران میتواند تأثیرات طولانیمدتی روی رشد و سلامت کلی کودک داشته باشد.
سلامت روانی: بذر عشق و اعتماد
مهمترین عامل در سلامت روانی، ایجاد دلبستگی ایمن بین کودک و مراقبین اصلی اوست.وقتی کودک احساس امنیت، عشق بیقید و شرط و پاسخگویی به نیازهاش راتجربه میکند پایههای اعتماد به نفس، خودباوری و توانایی برقراری ارتباط سالم در آینده در او شکل میگیرد.
کودکانی که دلبستگی ایمن را تجربه میکنند در بزرگسالی روابط عاطفی قویتری دارشاه و بهتر می تواند با چالشها کنار بیایند.در مجموع، سه سال اول زندگی کودکان، نه تنها دورهای پر از شیرینی و خاطرهسازی است بلکه یک فرصت طلایی و غیرقابل برگشت برای سرمایهگذاری روی آیندهشان است.هرچقدر در این دوران با آگاهی و عشق بیشتری با فرزندانمان رفتار کنیم، در واقع داریم به آنها بال پرواز می دهیم تا در آینده زندگی سالمتر، شادتر و موفقتری داشته باشند.
فرین سلیمانی، متخصص کودکان و نوزادان و فلوشیپ تکامل کودک از دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، در گفت وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس درباره تمهیدات لازم برای ارتقای تکامل کودکان از بدو تولد و اهمیت آن در سلامتی آینده،گفت: موضوع تدوین سند ملی جدید برای ارتقای تکامل کودکان از بدو تولد تا هشت سالگی در دفتر انجمن پزشکان کودکان ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفت. سلیمانی با اشاره به جمعیت حدود ۹ تا ۱۰ میلیون کودک در بازه سنی صفر تا هشت سال کشور گفت: سرمایهگذاری در سالهای نخست زندگی، بهویژه سه سال اول تولد، نقش اساسی در رشد مغزی و اجتماعی کودکان دارد.
وی اضافه کرد: ابزارهای سادهای مانند قصهگویی، کتابخوانی و بازیهای تعاملی توسط والدین، بهخصوص مادران، میتواند بیشترین تأثیر را در تکامل کودکان داشته باشد.وی با یادآوری پیش نویس سند قبلی در سال ۱۳۹۳ افزود: وزارت بهداشت در حال پیگیری برای تدوین سند جدید است که نیازمند مشارکت و هماهنگی همه دستگاههای مرتبط با کودکان از جمله آموزش و پرورش، سازمان بهزیستی، شهرداری ها و انجمن علمی پزشکان کودکان ایران خواهد بود.متخصص کودکان تصریح کرد: این همکاری بینبخشی باید زمینه غربالگری، آموزش و مداخلات بههنگام را برای همه کودکان، بهویژه نوزادان پرخطر و کموزن، فراهم سازد.
این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی با اشاره به کاهش مرگومیر نوزادان در کشور خاطرنشان کرد: امروزه شمار زیادی از نوزادان نارس و پرخطر زنده میمانند. اما این کودکان نیازمند پیگیری تخصصی هستند تا از حداکثر ظرفیت مغزی خود بهرهمند شوند. وی اضافه کرد: اگر مداخلات به موقع تکاملی صورت نگیرد، در آینده با مشکلات یادگیری و رشد روبهرو خواهند شد.
سلیمانی نقش دستگاههای مختلف از جمله شهرداریها، مراکز ورزشی و خانههای اسباببازی را در ارتقای محیط رشد کودکان مهم دانست و گفت: تدوین سند ملی باید با ضمانت اجرایی همراه باشد تا همه دستگاهها موظف به انجام نقش خود شوند. تنها در این صورت میتوان به تحقق سیاستهای کشور در زمینه جوانی جمعیت و ارتقای سلامت نسل آینده امیدوار بود.